OPIS/DESCRIPTION

Tarbut w Białymstoku, to budynek przy ul. Lipowej 41D, wpisany na listę zabytków w 2009 r. Pomimo umieszczenia go w obrębie Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego nie znamy dokładnej historii ani budynku, ani ludzi, którzy w nim się uczyli. Przed wojną pod numerem 41 mieściło się kilka szkół, w tym Pierwsza Szkoła Hebrajska Stowarzyszenia "Tarbut" (tarbut – heb. kultura) – najprawdopodobniej obecnie stojący budynek mieścił własnie tę instytucję po tym, jak w 1911r. wyprowadziła się z niego szkoła religijna Talmud Tora, która uzyskała nową siedzibę przy ul. Pięknej. Po wojnie znalazło się tu Państwowe Liceum Budowlane, z którego wydzielono Liceum Drogowe (1948r.), następnie przemianowano je na Liceum Budowlano – Drogowe (1957r.), by wreszcie utworzyć Zespół Szkół Geodezyjno – Drogowych. W latach 80. XXw. znalazła się tu Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna, zamieniona w Zespół Szkół nr 16.
Wszystko, co dotyczy historii przedwojennej owiane jest mgiełką niepewności. Nie wiadomo, co działo się z budynkiem w trakcie wojny. Historia po 1945 r. jest dość dobrze nakreślona...
Blog ten powstał w trakcie pracy nad wystawieniem spektaklu ODZYSKANE Ludomira Franczaka podczas 30 Dni Sztuki Współczesnej. Postanowiliśmy poznać historię budynku i ludzi, którzy w nim się uczyli jednocześnie mając nadzieję, że stanie się to przyczynkiem do dalszych poszukiwań śladów wielokulturowego Białegostoku i przywracania pamięci o jego dawnych mieszkańcach i budowniczych. W poszukiwaniach materiałów czynnie brali udział studenci Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku.

fot. Adam Dolistowski (Rejestr zabytków)

Tarbut in Bialystok, is a building at Lipowa 41D, inscribed at the list of monuments in 2009. Despite placing it within the Route of Jewish Heritage we do not know the exact story of the building, nor the people who learned at it. Before the war number 41 housed several schools, including First Hebrew School of "Tarbut" Association (tarbut – heb. culture) – probably this building housed that institution after, in 1911,  Talmud Torah religious school moved out to Piękna street. After the war the building housed State schools – Building and Construction, then Geodetic High Schools, and Special School at the end.
Everything that relates to the pre-war story is shrouded in mist of uncertainty. It is not known what was in the building during the war. History since 1945 is fairly well delineated ...
This blog was created while working on issuing the show RECOVERED ONCE by Ludomir Franczak during the 30'th Days of Contemporary Art. We decided to explore the history of the building and the people that were  taught in it, at the same time hoping that this will be a contribution to the further exploration of traces of multicultural Bialystok and restoring the memory of its former inhabitants and builders.
The research supported Studenckie Koło Naukowe Historyków Uniwersytetu w Białymstoku.